Δελτίο Τύπου
Ι V ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ι V ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Κατεβάστε εδώ την πλήρη Έκθεση Νομισματική Πολιτική - Ενδιάμεση Έκθεση
Οι εξελίξεις του πρώτου εξαμήνου του 2015 οδήγησαν στην άνοδο της αβεβαιότητας στην οικονομία και στη μερική ανάσχεση της αναπτυξιακής τάσης που καταγράφηκε το 2014. Παρ’ όλα αυτά, η οικονομική δραστηριότητα συνέχισε να σημειώνει θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης το πρώτο εξάμηνο του 2015, καθώς στηρίχθηκε κυρίως από την εγχώρια καταναλωτική ζήτηση, την αύξηση των εξαγωγών αγαθών και την άνοδο του τουρισμού.
Tο γ’ τρίμηνο όμως η τραπεζική αργία και η επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών οδήγησαν σε περαιτέρω επιβάρυνση του οικονομικού κλίματος, επηρέασαν αρνητικά κυρίως τις επενδύσεις και τα έσοδα από τη ναυτιλία και έκαμψαν την οικονομική δραστηριότητα.
Σε αυτό συνέτεινε και η επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης. Η εμπιστοσύνη ανέκαμψε με την κύρωση της νέας Σύμβασης Χρηματοδοτικής Διευκόλυνσης και με τη σταδιακή εφαρμογή των προβλεπομένων στη Συμφωνία δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Σε συνάρτηση με τις επιπτώσεις της φορολογικής επιβάρυνσης των νοικοκυριών, εκτιμάται ότι η οικονομική δραστηριότητα θα σημειώσει υποχώρηση στη διάρκεια του δ’ τριμήνου, οδηγώντας την οικονομία σε ελαφρά ύφεση για το σύνολο του έτους.
Για το 2016, ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να είναι αρνητικός, καθώς προβλέπεται υποχώρηση της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών υπό το βάρος των δημοσιονομικών μέτρων, ενώ η αποκατάσταση της επενδυτικής και εξαγωγικής προσπάθειας αναμένεται να πραγματοποιηθεί σταδιακά και πάντως σε άμεση συνάρτηση με την περαιτέρω βελτίωση της εμπιστοσύνης και της χρηματοδότησης της οικονομίας.
Ο πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα περάσει σε θετικό έδαφος, καθώς θα γίνει εμφανές το βάρος των αυξήσεων στους έμμεσους φόρους. Επισημαίνεται ότι η πορεία της οικονομικής δραστηριότητας το 2016 συνδέεται άρρηκτα με το ρυθμό υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στη νέα συμφωνία, αλλά και με το βαθμό ευρύτερης αποδοχής τους από την κοινωνία.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η χαλάρωση των κεφαλαιακών ελέγχων και η βελτίωση της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος.
Το πρώτο εξάμηνο του 2015 χαρακτηρίστηκε από αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και της απασχόλησης, παρά τις παρατεταμένες διαπραγματεύσεις με τους εταίρους και την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, όπως αυτό καταγράφεται από τους σχετικούς δείκτες (βλ. Διαγράμματα IV.1 και IV.2). Στη διάρκεια του γ’ τριμήνου οι συνέπειες των κεφαλαιακών περιορισμών έγιναν ορατές (κυρίως στις επενδύσεις και τα έσοδα από ναυτιλία), με αποτέλεσμα το ΑΕΠ να σημειώσει πτώση κατά 1,1% σε ετήσια βάση.
Εξισορροπητικά πάντως λειτούργησαν ο δυναμισμός της τουριστικής ζήτησης και το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις είχαν αυξήσει τα αποθέματά τους σε πρώτες ύλες και ενδιάμεσα προϊόντα στη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου ώστε να αντιμετωπίσουν περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.
Επιπλέον, τα νοικοκυριά προέβησαν σε ευρεία χρήση πιστωτικών και χρεωστικών καρτών και πιθανώς χρησιμοποίησαν διαθέσιμα που είχαν αποσύρει στο προηγούμενο διάστημα, προκειμένου να διατηρήσουν την κατανάλωσή τους.
Σύμφωνα με τα τριμηνιαία εποχικώς διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές σημείωσε άνοδο κατά 0,1% το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2015. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν η ιδιωτική κατανάλωση (κατά 0,9%), αλλά και οι καθαρές εξαγωγές (0,9%)1 (βλ. Διάγραμμα IV.3). Η άνοδος της ιδιωτικής κατανάλωσης αντανακλά κυρίως τις θετικές εξελίξεις του πρώτου εξαμήνου ―όπως τη βελτίωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και την αποκλιμάκωση των πιέσεων στην αγορά εργασίας― και τη ρευστοποίηση αποταμιευτικών πόρων.
Η επενδυτική δαπάνη της οικονομίας το γ’ τρίμηνο μειώθηκε, ύστερα από ένα θετικό πρώτο εξάμηνο που οφειλόταν κυρίως στις αυξημένες αμυντικές προμήθειες του α’ τριμήνου. Στο εξής καθίσταται επιτακτικά αναγκαία η αναζήτηση επενδυτικών πόρων υποστηρικτικών της οικονομικής δραστηριότητας, μέσα και από τη συνέχιση του προγράμματος αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου.
Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό, κυρίως λόγω της επιδείνωσης του επιχειρηματικού κλίματος καθώς και λόγω των χρηματοδοτικών περιορισμών των επιχειρήσεων. Αντίθετα, σε αρνητικό έδαφος κινήθηκαν οι εξαγωγές υπηρεσιών εξαιτίας της πτώσης των εσόδων από τη ναυτιλία και παρά την άνοδο της τουριστικής κίνησης.
Πάντως, με τις εξελίξεις του γ’ τριμήνου βελτιώθηκε σημαντικά και η εικόνα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αφού οι κεφαλαιακοί έλεγχοι προκάλεσαν μεγάλη μείωση των εισαγωγών, ενώ αντίθετα οι εξαγωγές περιορίστηκαν σε μικρότερο βαθμό.
Η απασχόληση αυξήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2015 ως αποτέλεσμα της διατήρησης θετικών ρυθμών ανάπτυξης σε επιμέρους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, κυρίως του τουρισμού, αλλά και των θεσμικών παρεμβάσεων που επέτρεψαν στις επιχειρήσεις να κάνουν χρήση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.
Όμως, οι απώλειες του δεύτερου εξαμήνου του 2015 στην απασχόληση ενδέχεται να μετριάσουν τη βελτίωση των πρώτων μηνών. Ο πληθωρισμός το 2016 αναμένεται να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς, αντανακλώντας τη μεταφερόμενη επίδραση στην τιμολόγηση των αγαθών και των υπηρεσιών από την αύξηση των έμμεσων φόρων που πραγματοποιήθηκε το τελευταίο πεντάμηνο του 2015, αλλά και την επίπτωση των αυξήσεων στα εισιτήρια των αστικών συγκοινωνιών που θα τεθούν σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2016.
Ωστόσο, η χαμηλή εγχώρια ζήτηση και η επίδραση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις αγορές εργασίας και προϊόντων αναμένεται να οδηγήσουν σε μερική απορρόφηση των αυξήσεων από τους παραγωγούς και να συγκρατήσουν τις πληθωριστικές τάσεις.
Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, εκτιμάται ότι η οικονομική δραστηριότητα θα καταγράψει ήπια ύφεση το 2015, ενώ θα κινηθεί πτωτικά και το 2016. Καθοριστικά αναμένεται να επιδράσει ο περιορισμός της καταναλωτικής ζήτησης εξαιτίας της φορολογικής επιβάρυνσης του εισοδήματος των νοικοκυριών.
Αντίθετα, η επίδραση από τις καθαρές εξαγωγές αναμένεται να είναι θετική, ως αποτέλεσμα τόσο της ανόδου του τουρισμού όσο και της μείωσης των εισαγωγών αγαθών. Βασικές παράμετροι για την εξέλιξη της οικονομικής δραστηριότητας μεσοπρόθεσμα είναι η ταχεία αποκατάσταση των συνθηκών χρηματοδότησης, ο ρυθμός υλοποίησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος.
Τυχόν χαμηλότερη από το προσδοκώμενο ανάπτυξη της ευρωζώνης και ενδεχόμενα γεωπολιτικά προβλήματα με αφορμή την προσφυγική-μεταναστευτική κρίση αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την οικονομία.
πηγή http://www.bankofgreece.gr/
