Απόσπασμα από την Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2015-2016
I V MAΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Τους πρώτους μήνες του 2016 η οικονομία επηρεάστηκε από τους κεφαλαιακούς περιορισμούς, αλλά και από την παρατεταμένη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης.
Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης, σε συνδυασμό με την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και τη βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος, αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο. Εκτιμάται ότι από το δεύτερο εξάμηνο θα ενεργοποιηθούν θετικές τάσεις στην οικονομική δραστηριότητα, βασισμένες κυρίως στη σταδιακή άνοδο της επεν-δυτικής δαπάνης, στη σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, στην ενίσχυση της τουριστικής κίνησης, αλλά και στη θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ακολουθήσουν δυσμενείς εξελίξεις στο μεταναστευτικό.
Εκτιμάται επίσης ότι η θετική δυναμική θα συνεχιστεί και τα επόμενα δύο έτη και θα απελευθερώσει δυνάμεις μεταστροφής του παραγωγικού μηχανισμού προς περισσότερο εξωστρεφή και καινοτόμο δραστηριότητα, υπό τον όρο ότι δεν θα ανακοπεί η μεταρρυθμιστική προσπάθεια.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ, η οικονομική δραστηριότητα κινήθηκε πτωτικά το α’ τρίμηνο του 2016, τόσο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (-1,4%) όσο και έναντι του προηγούμενου τριμήνου (-0,5%) (βλ. Διαγράμματα ΙV.1 και IV.2). Σε αυτή την εξέλιξη συνέβαλε κυρίως η πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία επηρεάστηκε από τις συσ-σωρευμένες ―στο τελευταίο τρίμηνο του 2015 και στο α’ τρίμηνο του 2016― φορολογικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών και αποτυπώθηκε στη σημαντική επιδείνωση του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης.
Από την άλλη πλευρά, το ίδιο διάστημα οι δείκτες επιχειρηματικής εμπιστοσύνης κατέγραψαν σχε-τική στασιμότητα, εν αναμονή της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης από τους θεσμούς (βλ. Διάγραμμα IV.1).
Οι βραχυχρόνιοι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας καταγράφουν μικτή εικόνα. Επισημαίνεται η υποχώρηση των λιανικών πωλήσεων (-3,4%) και η υστέρηση της βιομηχανικής παραγωγής κατά 0,8% το α’ τρίμηνο.
Ωστόσο, ο ρυθμός μεταβολής των πωλήσεων επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης εξακολουθεί να βρίσκεται σε θετικό έδαφος, η μεταποιητική παραγωγή αυξάνεται ελαφρά και ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στη βιομηχανία κινείται σταθεροποιητικά.
Ταυτόχρονα, η αγορά εργασίας διατηρεί, αν και σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με τα δύο προηγούμενα έτη, στοιχεία δυναμισμού χάρη κυρίως στις προσδοκίες για την τουριστική κίνηση και στην επέκταση ευέλικτων μορφών απασχόλησης (που αντανακλώνται σε αύξηση της απασχόλησης στους κλάδους του τουρισμού και του εμπορίου). Οι εξαγωγές αγαθών το α’ τρίμηνο ήταν συγκρατημένες, αλλά το ισοζύγιο αγαθών ωφελήθηκε από τη σημαντική μείωση των τιμών των καυ-σίμων και τη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης για εισαγόμενα καταναλωτικά προϊόντα.
Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης αναμένεται να βελτιώσει το επενδυτικό κλίμα, να λειτουργήσει ως θετική ένδειξη για τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και τελικά να συμβάλει στην ανάσχεση της ύφεσης και στην επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, όπως προβλέπεται και στην απόφαση του Eurogroup της 24.5.2016, σημαντικό μέρος των πληρωμών από την εκταμίευση των δόσεων, τόσο του Ιουνίου όσο και του Σεπτεμβρίου, θα κατευθυνθεί στην αποπληρωμή των οφειλόμενων του Δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα και επομένως θα ενισχυθεί άμεσα η ρευστότητα στην πραγματική οικονομία.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, για το σύνολο του 2016 προβλέπεται ελαφρώς αρνητικός ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ, καθώς αναμένονται, το γ’ και το δ’ τρίμηνο, θετικοί ρυθμοί μεταβολής, που σχεδόν θα αντισταθμίσουν το αρνητικό αποτέλεσμα του πρώτου εξαμήνου.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στις επιχειρηματικές επενδύσεις, η ανάκαμψη των οποίων αναμένεται να υποβοηθηθεί από τους εξής παράγοντες:
• Τις θετικές εξελίξεις στο εγχώριο πιστωτικό σύστημα, όπως η αναμενόμενη επανένταξη των ελληνικών κρατικών ομολόγων στις αποδεκτές από το Ευρωσύστημα εξασφαλίσεις ―επαναφορά του waiver―, η αντίστοιχη μείωση του ανώτατου ορίου προσφυγής των τραπεζών στο μηχανισμό έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (ELA), η ενδεχόμενη δυνατότητα συμμετοχής και των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ καθώς και η αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι οποίες αναμένεται να απελευθερώσουν σταδιακά πόρους για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.
• Την ολοκλήρωση κρίσιμων ιδιωτικοποιήσεων, την επιτάχυνση του σχετικού προγράμματος με την ίδρυση του νέου φορέα με την επωνυμία “Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας ΑΕ”, την ψήφιση του νέου αναπτυξιακού νόμου, τη σταθεροποίηση των κεφαλαιακών ροών από την ΕΕ και την αξιοποίηση των κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων.
Η καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών προβλέπεται να σταθεροποιηθεί το δεύτερο εξάμηνο, χάρη στη διατήρηση θετικών ρυθμών μεταβολής της απασχόλησης και στη μικρή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των μισθωτών.
Ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί υπό τη συνδυασμένη επίδραση των πληθωριστικών πιέσεων από τις νέες αυξήσεις στην έμμεση φορολογία και των αντιπληθωριστικών τάσεων από τα ενεργειακά αγαθά.
Οι περιορισμοί της εγχώριας ζήτησης συνεχίζουν να επιδρούν σε αντιπληθωριστική κατεύθυνση, ωστόσο εκτιμάται ότι στη διάρκεια του 2016 ο πυρήνας του πληθωρισμού θα καταγράψει ήπιες αυξήσεις.
Η εξαγωγική δραστηριότητα της οικονομίας αναμένεται να κινηθεί με οριακά θετικούς ρυθμούς στη διάρκεια του 2016, ενώ η διεθνής ανταγωνιστικότητα της χώρας σε όρους σχετικών τιμών και κόστους εργασίας θα συνεχίσει να βελτιώνεται. Οι εξαγωγές αγαθών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν, ακολουθώντας την εξέλιξη της εξωτερικής ζήτησης.Όσον αφορά τις εξαγωγές υπηρεσιών, η μείωση των εισπράξεων από τις θαλάσσιες μεταφορές, λόγω των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί μετά την
επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών, θα υπεραντισταθμίσει την άνοδο των τουριστικών εσόδων για το σύνολο του έτους.
Η αποκλιμάκωση της ανεργίας αναμένεται να συνεχιστεί με βραδύτερους ρυθμούς στη διάρκεια του 2016. Η υψηλή ανεργία των νέων και η μακροχρόνια ανεργία παραμένουν μείζονα προβλήματα, η επίλυση των οποίων είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη συνέχιση της υλοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών, αλλά και με την εξωστρεφή και καινοτόμο επενδυτική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα.
Προκειμένου να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή και να προστατευθεί η αναπτυξιακή προσπάθεια, είναι αναγκαία η συνέχιση της στοχευμένης υποστήριξης των αδύναμων κοινωνικών ομάδων και η διατήρηση και βελτίωση της αποδοτικότητας των δημόσιων υπηρεσιών, χωρίς να διακυβευθεί η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Προς αυτή την κατεύθυνση εκτιμάται ότι θα συνεισφέρει η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (ή κοινωνικού εισοδήματος αλληλεγγύης) που αναμένεται το δεύτερο εξάμηνο του 2016.
Όσον αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες, επιτακτική φαίνεται η ανάγκη για βελτίωση της αποδοτικότητας του συστήματος υγείας. Η μεταρρυθμιστική πολιτική θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας και λιγότερο στην περαιτέρω περικοπή της δημόσιας δαπάνης (βλ. Ειδικό θέμα IV.1).
πηγή http://www.bankofgreece.gr/
