Δελτίο Τύπου - 25/10/2016 - Ομιλία του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα στο Σεμινάριο Υψηλού Επιπέδου του ΟΟΣΑ με θέμα: “Ελεύθερες και εύρυθμες κινήσεις κεφαλαίων: είναι σημαντική η παγκόσμια συνεργασία;”
Ομιλητής: Γιάννης Στουρνάρας - Παρίσι, 25 Οκτωβρίου 2016
Σας ευχαριστώ θερμά που με προσκαλέσατε να συμμετάσχω σε αυτό το σεμινάριο και να καταθέσω ορισμένες σκέψεις μου σχετικά με τις κινήσεις κεφαλαίων. Το ζήτημα των ελεύθερων και εύρυθμων κινήσεων κεφαλαίων είναι ιδιαίτερα επίκαιρο και κεντρικής σημασίας στην ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής σε διάφορες χώρες. Η συζήτηση, η επικοινωνία και η αντιπαράθεση απόψεων είναι άλλωστε τα πρώτα βήματα προς την πολυμερή συνεργασία.
Εκτιμώ ότι εξαιτίας της κρίσης βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι όσον αφορά πολλούς τομείς χάραξης πολιτικής. Αντιμέτωποι με πρωτοφανείς περιστάσεις, αναγκαστήκαμε να επαναξιολογήσουμε το πλαίσιο άσκησης πολιτικής μας προκειμένου να θωρακίσουμε τις οικονομίες μας απέναντι στους κινδύνους. Θεωρώ ότι, ως επί το πλείστον, το κατορθώσαμε χάρη στη συλλογική δράση και σε πνεύμα πολυμερούς συνεργασίας, ένα πνεύμα που είναι απαραίτητο, θα έλεγα, στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας.
Οι πολιτικές που αφορούν τις κινήσεις κεφαλαίων εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Καλούμαστε να αποφασίσουμε πώς θα αξιοποιήσουμε τα οφέλη από τις παγκόσμιες κεφαλαιακές ροές με τρόπο που να μη συνεπάγεται αναβίωση του προστατευτισμού και του χρηματοπιστωτικού απομονωτισμού, με δυνητικά επιζήμιες συνέπειες στην ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας.
Οφέλη και κίνδυνοι από τις ελεύθερες χρηματοοικονομικές ροές
Τα οφέλη που συνεπάγονται οι ελεύθερες κινήσεις κεφαλαίων είναι γνωστά:
• αποτελεσματική κατανομή των πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο
• μειωμένο κόστος κεφαλαίου στις χώρες που αντιμετωπίζουν στενότητα κεφαλαίων
• περισσότερες και πιο αποδοτικές επενδύσεις
• εξομάλυνση των διακυμάνσεων που παρουσιάζει η κατανάλωση αντιδρώντας σε πρόσκαιρες διαταραχές
• διεθνής επιμερισμός του κινδύνου (1)
• συμβολή στη μεταφορά τεχνολογίας και διοικητικής τεχνογνωσίας
• προώθηση της ανάπτυξης του χρηματοπιστωτικού τομέα και της άσκησης ορθής μακροοικονομικής πολιτικής στις χώρες προορισμού των κεφαλαιακών ροών (2).
Ωστόσο, για να είναι σε θέση οι χώρες να αποκομίσουν αυτά τα οφέλη, θα πρέπει να συντρέχουν ορισμένες προϋποθέσεις (3):
ανεπτυγμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα
αξιόπιστοι θεσμοί
συνετές μακροοικονομικές πολιτικές και επαρκής μακροπροληπτική εποπτεία.
Επιπλέον, τα οφέλη εξαρτώνται από το ύψος και τη σύνθεση των κεφαλαιακών ροών.
Όταν δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις, εμφανίζονται οι γνωστοί κίνδυνοι που συνδέονται με την απελευθέρωση των κεφαλαιακών ροών, ιδίως σε περίπτωση μιας αρνητικής διαταραχής, και που θέτουν σημαντικές προκλήσεις στους φορείς χάραξης πολιτικής (4).
Διαχείριση των κεφαλαιακών ροών
Όταν βρεθούν αντιμέτωπες με κινδύνους, οι χώρες έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά εργαλείων πολιτικής για τη διαχείριση των κεφαλαιακών ροών: ευελιξία της συναλλαγματικής ισοτιμίας, συσσώρευση συναλλαγματικών διαθεσίμων, παρεμβάσεις νομισματικής πολιτικής, μέτρα μακροπροληπτικής πολιτικής και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και μέτρα διαχείρισης των κεφαλαιακών ροών (5).
Αυτές οι πολιτικές συνοδεύονται και από αντίστοιχες προκλήσεις και μπορεί να έχουν πολύπλευρες δευτερογενείς επιδράσεις στην παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα (6). Γι’ αυτό το λόγο, η συνεργασία μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής είναι ένα σημαντικό συμπληρωματικό εργαλείο διαχείρισης των κεφαλαιακών ροών. Η πολυμερής συνεργασία μπορεί να αμβλύνει τις διασυνοριακές επιδράσεις των μέτρων διαχείρισης των κεφαλαιακών ροών και να προσφέρει στις οικονομίες ένα χρήσιμο πλαίσιο για τη σταδιακή απελευθέρωση των κεφαλαιακών ροών, σε αντιστοιχία με το επίπεδο της χρηματοπιστωτικής και θεσμικής τους ανάπτυξης.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο έγκειται η συμβολή του ΟΟΣΑ με τη δημοσίευση του Κώδικα για την Απελευθέρωση των Κινήσεων Κεφαλαίων. Ο Κώδικας παρέχει στις χώρες καθοδήγηση όσον αφορά τη χρονική κλιμάκωση των μέτρων απελευθέρωσης των κεφαλαιακών ροών και την καταλληλότητα της ασκούμενης πολιτικής για την αντιμετώπιση των πιθανών διαταραχών. Ενισχύοντας τη διαφάνεια, το διάλογο και τη λογοδοσία, η τήρηση του Κώδικα διασφαλίζει τη μη μεροληπτική μεταχείριση των χωρών, καθησυχάζει τις αγορές όσον αφορά την έκταση και τη διάρκεια των μέτρων και λειτουργεί καταλυτικά για την αποδοχή της πολιτικής μεταρρυθμίσεων και προσαρμογών.
Συνολικά, η ολοένα αυξανόμενη διασύνδεση του διεθνούς περιβάλλοντος καθιστά ακόμη πιο αναγκαία τη συνεργασία μεταξύ των φορέων χάραξης πολιτικής. Παραθέτω σε αυτό το σημείο δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Πρώτον, μπορεί ο συντονισμός να βοηθήσει στον περιορισμό της μεταβλητότητας σε περίπτωση συγκεκριμένων διαταραχών, ιδίως αυτών που προέρχονται από παγκόσμιους παίκτες; Δεύτερον, μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση παγκόσμιων ανισορροπιών;
πηγή http://www.bankofgreece.gr/
