Απόσπασμα από το Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων - Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών ..ALPHA BANK
Ελληνική Οικονομία
Ελληνική Οικονομία
Βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών παρατηρείται το πρώτο τετράμηνο του 2016 σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος.
Συγκεκριμένα, το έλλειμμα του Ισοζυγίου των Τρεχουσών Συναλλαγών μειώθηκε κατά 27,6%, σε ετήσια βάση, έναντι διευρύνσεως κατά 17,7% στο αντίστοιχο τετράμηνο του 2015. Η βελτίωση αυτή οφείλεται μεταξύ άλλων στη σημαντική μείωση της αξίας των εισαγωγών αγαθών, λόγω της πτώσεως της εγχώριας ζητήσεως και της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων.
Επίσης, οι εξαγωγές αγαθών αδυνατούν να ανακάμψουν παρά τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, σε όρους κόστους εργασίας, και την στροφή των επιχειρήσεων στις αγορές του εξωτερικού, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειες από την εσωτερική αγορά. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί ένδειξη ελλείψεως διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας (non-price competitiveness).
Επιπλέον, η πορεία των εξαγωγών της Ελλάδας τα τελευταία έτη επηρεάσθηκε αρνητικά και από εξωγενείς παράγοντες όπως η υποτονική ζήτηση από την Ευρώπη και η πτώση των τιμών των πετρελαιοειδών. Καθώς η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να παραμείνει υποτονική και το επόμενο έτος, η αύξηση των εξαγωγών, σε συνδυασμό με την αύξηση των επενδύσεων, παραμένει κρίσιμο μέγεθος για την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Η περιορισμένη δυναμική των ελληνικών εξαγωγών, σε σύγκριση με άλλες οικονομίες της Ευρώπης είναι ωστόσο δομικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομίας τις τελευταίες δεκαετίες. Αποτυπώνεται δε, στον λόγο εξαγωγών (αγαθών και υπηρεσιών) ως προς το ΑΕΠ, ο οποίος βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο σε σχέση με την Ισπανία και Πορτογαλία και σε πολύ χαμηλότερο σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (Γράφημα 1).
Σημειώνεται ότι το 2015, το ποσοστό για την Ελλάδα διαμορφώθηκε σε 30%, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσέγγισε το 44%. Επιπλέον το ποσοστό εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στην Ελλάδα μειώθηκε κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες το 2015 στις υπό σύγκριση χώρες, που είτε αυξήθηκε, είτε
παρέμεινε σταθερό.
Τούτο οφείλεται κυρίως στην επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων που δυσχέραιναν τις εξωτερικές συναλλαγές της Ελλάδας με τους κύριους εμπορικούς εταίρους.
Το 2016, σύμφωνα με προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο λόγος εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών προς το ΑΕΠ στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα μειωθεί περαιτέρω στο 29%, ενώ μικρή άνοδος αναμένεται από το 2017, ενόψει της αναμενόμενης ανακάμψεως της ελληνικής οικονομίας.
Οι πιο σημαντικοί παράγοντες που ερμηνεύουν την ασθενική εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών επιχειρήσεων μπορούν να διακριθούν σε δύο γενικές κατηγορίες. Αυτές που αφορούν σε ζητήματα βιομηχανικής οργανώσεως και αυτές που αναφέρονται, είτε στην φάση του οικονομικού κύκλου, είτε στην μακροοικονομική πολιτική. Οι παράγοντες της πρώτης κατηγορίας σχετίζονται με τις χρόνιες αδυναμίες όπως η εστίαση των ελληνικών εξαγωγών σε προϊόντα μετρίας και χαμηλής εντάσεως τεχνολογίας, καθώς και το χαμηλό ποσοστό εντάξεως της ελληνικής παραγωγής στην παγκόσμια αγορά - Global Value Chain - (μελέτη ΟΟΣΑ για την Ελλάδα, Μάρτιος 2016).
Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει την αδυναμία των τιμών των αγαθών να ακολουθήσουν την πτώση του μοναδιαίου κόστους εργασίας στην περίοδο της κρίσεως λόγω κυρίως των αυξήσεων στους φορολογικούς συντελεστές, τις δυσμενείς συνθήκες ρευστότητας και την έλλειψη επενδύσεων σε καινοτόμες εξαγωγικές βιομηχανίες. Συγκεκριμένα:
Πρώτον, μια από τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες που παρακωλύουν την εξαγωγική δραστηριότητα και ερμηνεύουν την χαμηλή διείσδυση των ελληνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές, αποτελεί το γεγονός ότι οι εξαγωγές είναι συγκεντρωμένες σε προϊόντα χαμηλής εντάσεως τεχνολογίας, και αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από άλλες χώρες με χαμηλότερο κόστος εργασίας όπως η Τουρκία, η Βουλγαρία και άλλες συναφείς οικονομίες (Γράφημα. 2).
Συγκεκριμένα, τα εξαγόμενα προϊόντα μεσαίας– χαμηλής και χαμηλής εντάσεως τεχνολογίας αντιπροσωπεύουν το 80% σχεδόν των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, ενώ αντίθετα τα προϊόντα υψηλής και μεσαίας-υψηλής εντάσεως τεχνολογίας μόλις το 20%.
Επιπλέον, σύμφωνα με σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ για την Ελλάδα (OECD Economic Surveys, March 2016), από το 2007 και έπειτα η οποιαδήποτε αύξηση των εξαγωγών προήλθε από βιομηχανίες μεσαίας-χαμηλής εντάσεως τεχνολογίας, ενώ οι εξαγωγές από τις άλλες βιομηχανίες παρέμειναν υποτονικές.
Από την διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών το 2015 προκύπτει ότι όσον αφορά στα αγαθά, οι περισσότερες εξαγωγές αφορούν σε προϊόντα πετρελαίου (14%) και προϊόντα του αγροτοδιατροφικού τομέα (7%) και στις υπηρεσίες το μεγαλύτερο ποσοστό κατέχουν οι υπηρεσίες τουρισμού (27%) (Γράφημα 3).
πηγή https://www.alpha.gr
